Podwójne opodatkowanie dochodów osiąganych za granicą
Kto podlega podwójnemu opodatkowaniu?
Ważne jest, aby zrozumieć KOGO dokładnie dotyczą te zmiany. Zgodnie z literą prawa polskiego, przepisom tym podlega osoba, która jest polskim rezydentem podatkowym, czyli:
- Posiada ośrodek interesów życiowych w Polsce lub
- Przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym
Czym jest „ośrodek interesów życiowych”?
Skupmy się teraz na zrozumieniu tych dwóch przesłanek. Co polski fiskus rozumie pod pojęciem „ośrodek interesów życiowych”?
Definicję tę możemy znaleźć w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dn. 15.02.2018:
Wyrok WSA w Szczecinie I SA/Sz 1063/17 z 15-02-2018:
„Decydujące znaczenie dla określenia, w którym z państw osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania ma to, czy stworzyła w danym państwie ośrodek (centrum) interesów życiowych, rozumiany zgodnie z treścią art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) jako centrum interesów osobistych lub gospodarczych. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna; kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd. Z powyższego wynika, iż przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać również opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.”
Zgodnie z definicją przyjętą przez WSA, ośrodek interesów życiowych, to centrum interesów osobistych i gospodarczych. Interesami osobistymi i gospodarczymi są między innymi:
– więzi rodzinne i towarzyskie,
– zatrudnienie,
– działalność polityczna, kulturalna oraz wszelaka inna działalność,
– miejsce wykonywania działalności zarobkowej,
– źródła dochodów,
– posiadane inwestycje,
– majątek ruchomy oraz nieruchomy,
– zaciągnięte kredyty oraz konta bankowe,
– miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem
Jak widać przesłanka ta jest bardzo ogólnikowa i może być interpretowana szeroko. Przedstawmy to na dwóch przykładach:
- Pan Jan wraz z żoną oraz dziećmi mieszka w UK. Tutaj pobiera wynagrodzenie z tytułu pracy, a dzieci uczęszczają do brytyjskiej szkoły. Pan Jan nie posiada majątku w Polsce, jedynie odwiedza swoich rodziców kilka razy do roku.
Czy Pan Jan podlega opodatkowaniu w Polsce? Nie. Wynika to z faktu, iż cała najbliższa rodzina pana Jana przebywa w UK, jego dochody i ewentualny majątek również jest w UK. Z Polską nie łączy go nic więcej, oprócz rodziców, a więc centrum interesów osobistych lub gospodarczych pana Jana znajduje się w UK, a nie w Polsce.
- Pani Anna, singielka, pracuje w Wielkiej Brytanii, tam też zakupiła niedawno mieszkanie na własność. W Polsce odziedziczyła po dziadkach dom oraz działkę, a rodzice podarowali jej samochód. Czy pani Anna może być odjęta podwójnym opodatkowaniem? Tak. Polski urząd podatkowy może uznać, iż ośrodek interesów życiowych lub gospodarczych Anny znajduje się w Polsce.
Przesłanka druga – przebywanie w Polsce dłużej niż 183 dni
Kolejną przesłanką, jaką należy omówić, jest konieczność przebywania w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Ważne jest, aby zrozumieć, że pobyt ten nie musi być nieprzerwany. Należy zliczyć, ile dni w roku podatnik przebywał w Polsce i na tej podstawie określić, czy przesłanka ma zastosowanie.
Naliczanie należności podatkowych w świetle zmian z 01.01.2021
Przejdźmy teraz do praktycznego zastosowania przepisów o podwójnym opodatkowaniu – w jaki sposób naliczane są należności podatkowe według tej umowy? Otóż, od stycznia tego roku została zniesiona ulga abolicyjna. Dochód zarobiony za granicą jest przeliczany na złotówki, a następnie od tego dochodu obliczany jest podatek dochodowy (na zasadach ogólnych). Podatek obliczony w ten sposób zostanie pomniejszony o podatek zapłacony za granicą.
Posłużę się poniższymi przykładami:
- W 2021 Jan zarobił w UK £12,570, a więc nie podlega opodatkowaniu w tym kraju, natomiast jego rezydencja podatkowa jest w Polsce. Zgodnie z przepisami jego należność podatkowa będzie się kształtować następująco:
Wielka Brytania:
£0 podatku do zapłaty
Polska:
£12,570 x 5.39 zł = 67,752.30 zł
67,752.30 zł – 3091 zł (kwota wolna od podatku) x 17% (podatek dochodowy) = 10,992.42 zł podatku do zapłaty
- W 2021 Adam zarobił w UK £15,000 i podlega opodatkowaniu również w Polsce. Oto jego należności podatkowe w obu krajach:
Wielka Brytania:
£15,000 – £12,570 (kwota wolna od podatku) = £2,430
£2,430 x 20% (podatek dochodowy) = £486 (2,619.54 zł) podatku do zapłaty
Polska:
£15,000 x 5.39 zł = 80,850 zł
80,850 zł – 3,091 zł (kwota wolna) = 77,759 zł x 17% = 13,219.03 zł – 2,619.54 (podatek zapłacony w UK) = 10,599.49 zł podatku do zapłaty
Jak widać na powyższych przykładach, styczniowa zmiana przepisów jest bardzo niekorzystna dla Polaków pracujących w UK, a posiadających polską rezydencję podatkową. Najbardziej niekorzystna jest sytuacja, w której osoba ta zarabia równo lub poniżej brytyjskiej kwoty wolnej od opodatkowania. W myśl starych przepisów (przed zmianami), osoba ta nie zapłaciłaby podatku ani w UK, ani w Polsce.
Obecnie, po zmianach, podatek ten może wynosić nawet powyżej 10 tys. zł.